Το σπίτι του Γεώργιου Παπανικολάου:Ο Γεώργιος Παπανικολάου (Κύμη Ευβοίας, 13 Μαΐου1883 – Μαϊάμι, Η.Π.Α., 19 Φεβρουαρίου1962) ήταν διάσημος Έλληναςιατρός, βιολόγος και ερευνητής. Ήταν πρωτοπόρος στην κυτταροπαθολογία, και για τον πρώιμο εντοπισμό του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Είναι περισσότερο γνωστός ως ο άνθρωπος που ανακάλυψε την πρωτοποριακή κυτταροδιαγνωστική μέθοδο, γνωστή ως Τεστ Παπ[7], που χάρισε ζωή στις γυναίκες όλου του κόσμου, όπως αναφέρει αναμνηστική πλάκα στο Ερευνητικό Καρκινολογικό Ινστιτούτο «Γ. Παπανικολάου».
Λαογραφικό Μουσείο Κύμης: Το Μουσείο διαθέτει πλούσιες συλλογές αντικειμένων, τα οποία αντιπροσωπεύουν τους εξής κλάδους της λαϊκής τέχνης:
Υφαντική (κυρίως τα αραχνοϋφαντα μεταξωτά και τα τιριπλένια)
Κεντητική (κυρίως τα κουκουλάρικα κάδρα και τα ασπροκεντήματα)
Ενδυμασίες (ανδρικές-γυναικείες νυφικές, γιορτινές, καθημερινές)
Μεταλλοτεχνία
Κεραμική
Ξυλογλυπτική
Λαϊκή ζωγραφική (έργα G.D’Esposito, Σωτ. Χρυσανθόπουλου).
Λιθογλυπτική
Οι συλλογές εκτίθενται στους χώρους του Μουσείου, εμβαδού 450 τ.μ., ως εξής:
Στο ισόγειο είναι η μεγάλη αίθουσα με τις φορεσιές, τις στολές των πολεμιστών των Βαλκανικών Πολέμων, τα άμφια του αγίου Νεκταρίου, τα ιερά σκεύη, τα ξυλόγλυπτα, τα κοσμήματα και την ”αστική γωνιά”. Επίσης η αίθουσα με τα σκεύη οικιακής χρήσης και σε ανεξάρτητες αίθουσες το Γραφείο με τη Βιβλιοθήκη και τα Αρχεία (Φωτογραφικό, Ηχοθήκη, Ταινιοθήκη) και το φωτογραφικό εργαστήριο.
Στον επάνω όροφο είναι οι αίθουσες που αναπαριστούν το σαλόνι και την κρεβατοκάμαρα στην τυπική τους μορφή, η αίθουσα με τον αργαλειό και τα υφαντά, οι τρεις μικρότερες αίθουσες με τα κεντήματα και τα πλεχτά και η αίθουσα των εντύπων και των φωτογραφιών της Κύμης και από τη ζωή του Κυμαίου ευεργέτη της ανθρωπότητας Γ. Παπανικολάου. Στον όροφο είναι και η αποθήκη του λαογραφικού υλικού.
Στο υπόγειο είναι το κηροπλαστείο, ο χώρος της μπουγάδας και το παραδοσιακό κατώγι με το κελάρι και τα γεωργικά εργαλεία. Επίσης το συντηρητήριο και το κυλικείο.
Στον κήπο του Μουσείου έχει κατασκευασθεί υπαίθριο κυκλικό θέατρο 250 θέσεων, στο οποίο έχουν γίνει πολλές εκδηλώσεις όπως: θεατρικές παραστάσεις, διαλέξεις, συναυλίες κλασικής μουσικής και έντεχνου ελληνικού τραγουδιού και κινηματογραφικές προβολές από την Κινηματογραφική Λέσχη του Συλλόγου.
Στο χωριό Πύργο της Κύμης, στο ιδιόκτητο ”Αρχοντικό Χρυσανθόπουλου” λειτουργεί το Παράρτημα του Μουσείου, με τη συλλογή του λαϊκού καλλιτέχνη του 19ου αιώνα Σωτήρη Χρυσανθόπουλου, με το πολυσχιδές ταλέντο σε κοσμικό και θρησκευτικό έργο όπως: εικόνες, τοιχογραφίες, ανάγλυφα, και με τη βιβλιοθήκη του αποτελούμενη από παλαίτυπες εκδόσεις.
Το Μουσείο συνεργάζεται, σε μόνιμη βάση ή κατά περίπτωση, με Πανεπιστήμια, το Διεθνές Συμβούλιο των Μουσείων (ICOM), Κέντρα Ερευνών, Μουσεία συναφή, Βιβλιοθήκες. Πινακοθήκες και ιδιώτες επιστήμονες για την πραγματοποίηση των ερευνητικών του στόχων.
Το Μουσείο έχει τεκμηριώσει τη συλλογή του, την οποία συντηρεί επιστημονικά. Διαθέτει στους επισκέπτες πολύγλωσσο κατατοπιστικό οδηγό. Έχει συμμετάσχει σε εκθέσεις και σε τηλεοπτικές εκπομπές στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έχει σημαντική εκδοτική δραστηριότητα. Το μουσείο επισκέπτονται και πολλοί μαθητές, κατά τις οργανωμένες επισκέψεις των σχολείων, συμβάλλοντας σημαντικά στον πολιτιστικό τουρισμό της περιοχής.
Η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, στην επέκταση του Μουσείου, χρησιμοποιείται για διαλέξεις, σεμινάρια, εικαστικές εκθέσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα ενηλίκων και κυρίως μαθητών, χρήσεις απαραίτητες και συμπληρωματικές της λειτουργίας του Μουσείου, σύμφωνα με τις αντιλήψεις της σύγχρονης Μουσειολογίας.
ΙΑΜΑΤΙΚΗ ΠΗΓΗ ΧΩΝΕΥΤΙΚΟΥ: Η πηγή του Χωνευτικού καθιερώθηκε ως ιαματική από τα μέσα περίπου το 19ου αιώνα από την αναμφισβήτητη θετική επίδρασή της στους νεφροπαθείς. Η αποβολή της άμμου ή των λίθων κυρίως με την έντονη διούρηση έγινε ευρύτερα γνωστή με αποτέλεσμα να στέλνονται στην Κύμη, από διαπρεπείς ουρολόγους , ασθενείς για ποσιμοθεραπεία. Με το Προεδρικό Διάταγμα 80 (ΦΕΚ 92, 11-5-1999) η πηγή «Χωνευτικό» ανακηρύχθηκε ως θεραπευτική και κατατάχθηκε στην κατηγορία των «Ιαματικών πηγών τοπικής σημασίας».
Παναγία Λιαουτσάνισσα Κύμης: Στο συνοικισμό Λιαουτσιάνισσα Κύμης, σε μια μαγευτική τοποθεσία, υψώνεται μεγαλοπρεπής ο Ναός της Παναγίας, αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου χτισμένος το 1849 . Χτίστηκε το 1849 από ντόπια κιτρινοκόκκινη πέτρα σε έναν εντελώς ασυνήθιστο ρυθμό. Το τέμπλο της είναι φιλοτεχνημένο από τον Ιωάννη Χαλεπά και οκτώ άλλους Τηνιακούς γλύπτες. Στην κεραμιδένια στέγη της έχει τρεις τρούλους. Ο ιερός ναός της «Παναγίας της Λιαουτσάνισσας» από το 1965 έχει χαρακτηρισθεί διατηρητέο μνημείο.
Η εικόνα της Θεοτόκου έφτασε στο άλλο άκρο του Αιγαίου Πελάγους, στην Κύμη, από την Ανατολή.
Η παράδοση αναφέρει ότι στην τοποθεσία της παραλίας Μαύρα Λιθάρια λόγω ναυαγίου η θάλασσα παρέσυρε προς την ξηρά αρκετή ξυλεία. Στη θέση αυτή κάθε βράδυ οι κάτοικοι έβλεπαν ένα φως να επιπλέει, αλλά όταν το πλησίαζαν αυτό έφευγε. Την ημέρα πολλοί έρχονταν στο μέρος αυτό και μάζευαν ξυλεία από το ναυάγιο. Για το σκοπό αυτό ήλθαν και δύο υπηρέτες των οικογενειών Βεναρδή και Νικολέσα με τα ζώα τους. Όταν άρχισαν να διαλέγουν ξύλα, ο υπηρέτης του Νικολέσα βρήκε ένα τετράγωνο ξύλο και με την αξίνα του το χτύπησε και ετοιμάστηκε να το ξαναχτυπήσει. Όταν όμως σήκωσε ξανά την αξίνα, τα χέρια του παρέμειναν ακίνητα. Ο δεύτερος υπηρέτης βλέποντάς τον με τα χέρια ψηλά έτρεξε να δει τι συμβαίνει. Με φόβο σηκώνει το παράδοξο ξύλο και βλέπει ότι είναι εικόνα της Θεοτόκου. Αμέσως μετέφεραν την εικόνα στο ναό του Αγίου Αθανασίου της Κύμης. Τη νύχτα, κατά θαυμαστό τρόπο, η εικόνα της Παναγίας έφυγε από το ναό του Αγίου Αθανασίου και ήλθε στο μέρος, όπου σήμερα είναι χτισμένος ο ναός της. Ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Καρυστίας και Σκύρου.
Προφήτης Ηλίας Κύμης : Η μοναδικότητα της θέσης και της θέας του θα αποτυπωθούν για πάντα στη μνήμη του επισκέπτη.
Κάστρο της Κύμης: Το ερειπωμένο σήμερα κάστρο του «Αγίου Γεωργίου» βρίσκεται στην κορυφή βραχώδους λόφου που υψώνεται πάνω από την βόρεια ακτή, 1 χιλιόμετρο από την μονή Σωτήρος και 5 χλμ. από την Κύμη. Βυζαντινό, πιθανόν φτιαγμένο τον 11ο αιώνα σε έκταση μικρότερη από ένα στρέμμα. Από το σημείο αυτό υπήρχε οπτικός έλεγχος στο στενό ανάμεσα στην Εύβοια και την Σκύρο.
Ιερά Μονή Μεταμόρφωσης του Σωτήρος :Η γυναικεία σήμερα Μονή Σωτήρος βρίσκεται 4 χιλιόμετρα βόρεια της Κύμης, σε ένα απόκρημνο και ερημικό περιβάλλον, 250 μέτρα πάνω από τη θάλασσα.
Σύμφωνα με την παράδοση ιδρύθηκε από μοναχούς του Αγίου Όρους τον 15ο αιώνα. Υπάρχει σφραγίδα του 1643 η οποία είναι χωρισμένη στα τέσσερα, όπως παρατηρείται στο Άγιο Όρος, ενισχύοντας την άποψη αυτή. Λέγεται ότι οι μοναχοί αυτοί διέφυγαν από τους Τούρκους και βρήκαν καταφύγιο εδώ.
Η μονή είναι ένα πολύ μεγάλο κτηριακό συγκρότημα. Έχει όψη φρουρίου και περιβάλλεται από τέσσερις πτέρυγες κτηρίων. Στους τοίχους των κτηρίων της είναι εντοιχισμένα διάφορα αρχιτεκτονικά μέλη από προχριστιανικά οικοδομήματα.
Στο κέντρο βρίσκεται ο ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, που πιστεύεται ότι είναι βυζαντινός. Εσωτερικά όλος ο ναός είναι ασβεστωμένος. Οι καταστροφές, οι επιδιορθώσεις και ο χρόνος έχουν αφανίσει το παρελθόν του. Το τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο. Τον ναό στολίζουν φορητές εικόνες που έχουν μεταφερθεί από διαλυμένες μονές. Ξεχωριστός είναι ο χρυσοκέντητος επιτάφιος της Αποκαθήλωσης που έχει μεταφερθεί από διαλυμένο μοναστήρι, μάλλον της μονής Κλιβάνου, όπως και τα δύο άγια ποτήρια της μονής Κλιβάνου, που μεταφέρθηκαν μετά τη διάλυση και εκποίηση της περιουσίας της το 1926.
Στο πάνω μέρος, στη βορινή πλευρά της μονής, υπήρχε μεγάλος πύργος, οχυρό της μονής, που τον είχαν κτίσει οι μοναχοί για την άμυνά τους. Πριν πολλά χρόνια κατεδαφίστηκε από τους ίδιους, γιατί είχε πλέον ερειπωθεί και ήταν επικίνδυνος.
Η μονή είχε μεγάλο αριθμό μοναχών κατά τον 17ο αιώνα, είχε προοδεύσει πολύ και διέθετε μεγάλη πνευματική ακτινοβολία. Ήταν το κέντρο των μονών του Αιγαίου, όπου διέμενε και ο επίτροπος των Ιερών Μονών.
Το μοναστήρι καταστράφηκε από τον πασά της Καρύστου Ομέρ Μπέη κατά τα έτη 1821-1823. Επισκευάστηκε όμως το 1847 με πρωτεργάτες τους οπλαρχηγούς Δ. Γιαννάκη, Γ. Ιωάννου, Δ. Δήμου και από τις δωρεές των κατοίκων της περιοχής.
Σημαντική ήταν επίσης η συμβολή των μοναχών στην εθνική αντίσταση, 1941-1944. Κατά τη γερμανική κατοχή το μοναστήρι ήταν τόπος καταφυγίου και διαφυγής πατριωτών.
Η μονή έχει αξιόλογα εκκλησιαστικά συγγράμματα του 18ου και του 19ου αιώνα, καθώς και εκκλησιαστικά κειμήλια, μεταξύ των οποίων ένας χρυσοκέντητος επιτάφιος του 1635.
Μέσα στο ναό φυλάσσονται λειψανοθήκες με λείψανα Αγίων και Μαρτύρων, όπως του Αγίου Τρύφωνα, του Αγίου Νικολάου, του Αγίου Χαραλάμπους, της Αγίας Παρασκευής.
Στις 6 Αυγούστου το μοναστήρι γιορτάζει πανηγυρικά προς τιμήν της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού. Επίσης γιορτάζει στις 20 Δεκεμβρίου στη μνήμη του Αγίου Ιγνατίου, προς τιμήν του οποίου έχει κτιστεί παρεκκλήσι στη βορειοανατολική γωνία της μονής.
Σύλλογοι – Εκδηλώσεις
- Σύλλογος των εν Αττική Κυμαίων
- Σύλλογος των εν Χαλκίδι Κυμαίων
- Μορφωτικός & Εκπολιτιστικός σύλλογος Κύμης
- Προοδευτικός επιμορφωτικός σύλλογος Παραλίας «η Λιανή άμμος». http://www.paraliakimis.gr/
- Σύλλογος δασοπροστασίας & προστασίας περιβάλλοντος Κύμης. http://sdappe-kimis.pblogs.gr/
- Εξωραϊστικός & αλιευτικός σύλλογος Χηλής Κύμης